Silbury hill

Folcoldusheuvel [fotograaf: Martinklumper.nl]

Tafelberg op de Posbank

Over het algemeen worden tafelbergen beschouwd als door mensen opgeworpen heuvels. De naam komt van het feit dat hun bovenkant afgeplat is en aan de voet lag soms een greppel met daar omheen een lage wal.

Tafelbergen zijn al bekend vanaf de vroege middeleeuwen en waarschijnlijk zijn ze al veel ouder. Een bekende tafelberg als Silbury Hill in Engeland is aangelegd tussen 2400- en 2300 v. Chr. Een aantal tafelbergen van het Gooi worden in ieder geval al sinds de 10e eeuw genoemd.

De reden waarom de tafelbergen opgeworpen zijn, is waarschijnlijk religieus. Op de afplatte bovenkant van de heuvels werden feesten gehouden of men plantte er heilige bomen, zoals op de Woensberg het geval was. Sinds de 19e eeuw beschouwt men de tafelbergen als offerberg. Van de Aalberg, Tafelberg, Sijsjesberg, Eukenberg, Woensberg en Leeuwenburg in het Gooi wordt dit in ieder geval gedacht.

Buiten het Gooi worden op tafelberg gelijkende heuvels gevonden. Sommigen dragen ook de naam tafelberg, maar zijn dit niet.

De Folcoldusheuvel bij het huis Maarsbergen op de Utrechtse Heuvelrug lijkt op een tafelberg, maar is er geen. Ook de tafelbergen op de Hoge Veluwe en Posbank zijn geen tafelbergen daar dit natuurlijke heuvels zijn. Alle drie de heuvels werden niet als gebruikt als offerplaats.

De titel is dan wel 'de zeven tafelbergen in het Gooi', maar waarschijnlijk zijn er negen tafelbergen geweest.


Aalberg

De Aalberg is een heuvel in het Gooi in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De heuvel ligt in de gemeente Gooise Meren op de Naarder Eng ten noordwesten van Huizen. De heuvel is 9 meter hoog. Op de top bevindt zich een uitzichtpunt dat uitkijkt over het Gooimeer.


Eukenberg

De Eukenberg is een opgeworpen heuvel in het Gooi in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De heuvel ligt in de gemeente Gooise Meren op de Naarder Eng in het bosgebiedje ten noordwesten van Huizen. Oorspronkelijk hoorde dit gebied tot Huizen. De heuvel is 14,3 meter hoog. Op de top bevindt zich een uitzichtpunt van waar men uitkijkt over het Gooimeer. De overgang naar dit meer kenmerkt zich door een abrupt verval in het maaiveld: de klifkust.


Leeuwenberg

De Leeuwenberg of Venusberg is een heuvel in het Gooi in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De heuvel ligt in Naarden in de gemeente Gooise Meren ten zuidwesten van Oud Valkeveen in buurtschap Valkeveen. Ze ligt aan het einde van de Venuslaan aan de Valkeveenselaan. De heuvel ligt op een eilandje dat omgeven is door een gracht.

De heuvel ligt in een gebied met meerdere tafelbergen. Het fenomeen tafelbergen wordt voor het eerst vermeld in de 10e eeuw. Heuvels werden opgeworpen om religieuze redenen met de vorm van een afgeplatte kegel, waarop religieuze feesten gehouden werden. Een bekend voorbeeld daarvan is Silbury Hill. In Nederland worden ze sinds de 19e eeuw als offerberg beschouwd. Of alle heuvels in het Gooi een dergelijke oorsprong hebben is onduidelijk, maar een aantal van de heuvels stamt minstens uit de middeleeuwen omdat ze genoemd worden op de 10e-eeuwse goederenlijst van het klooster Werden.

Mogelijk is de Leeuwenberg een tafelberg geweest.

Tegenwoordig maakt de heuvel deel uit van een particuliere tuin, terwijl het vroeger deel uitmaakte van landgoed Graeffenveld. De Amsterdamse burgemeester Andries de Graeff (1611-1678) was de toenmalige bewoner van het uitgestrekte landgoed en verfraaide deze heuvel met een 20 meter hoge zuil. Boven op deze stenen zuil plaatste hij een leeuwenbeeld.


Sijsjesberg

De Sijsjesberg is een opgeworpen heuvel in het Gooi in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De heuvel ligt in de gemeente Huizen in het bos vlak achter zwembad Sijsjesberg. Naast de heuvel en het zwembad ligt de wijk Sijsjesberg. De heuvel is 25,7 meter hoog. De heuvel lijkt in de tijd in de vergetelheid te zijn geraakt en is overwoekerd.


Trapjesberg

De Trapjesberg of Trappenberg is een opgeworpen heuvel in het Gooi in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De heuvel ligt in de gemeente Huizen in de bossen ten westen van de Tafelbergheide. Het ligt achter het complex van de Trappenberg aan de Crailoseweg en tussen de Oud-Blaricummerweg aan de noordkant van het complex en de Museumlaan aan de zuidzijde. De heuvel is 23,2 meter hoog.[1] Op de top van de heuvel bevindt zich een zitplek rondom een vuurplaats.


Tafelberg

De Tafelberg of Kooltjesberg is een opgeworpen heuvel in het Gooi in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De naam Kooltjesberg zou verwijzen naar de kolen die gebruikt werden voor het vuur dat brandde als baken aan de Zuiderzee. Over de heuvel loopt de grens van de gemeentes Huizen en Blaricum aan de oostelijke rand van de Tafelbergheide. De heuvel heeft een hoogte van 39,2 meter boven NAP en is daarmee het hoogste punt van het Gooi. De heuvel heeft een prominentie van circa 8 meter. In de achttiende eeuw werd de heuvel al bezocht vanwege het verre uitzicht op onder meer de Domtoren, de Grote Kerk van Naarden en Pampus. Op de top van de heuvel bevindt zich een uitkijkpunt met oriëntatieplateau.


Woensberg

De Woensberg is een opgeworpen heuvel in het Gooi in de Nederlandse provincie Noord-Holland. De heuvel ligt in de gemeente Huizen. De heuvel is 22,3 meter hoog. Aan de zuidzijde ligt de Woensbergweg, die de gemeentegrens vormt met Blaricum. De naam van de heuvel zou verwijzen naar de god Wodan.