Dwars door het Reinaldapark te Haarlem, tussen het Spaarne en het Haarlemmermeer ligt een smal watertje: De Fuikvaart. Het watertje valt niet zo op, maar heeft een enorme geschiedenis.

De Fuikvaart werd in 1250 gegraven tussen het Spaarne en toen nog het Spieringmeer (die zou later één worden met het Haarlemmermeer) en diende als afwatering. In de Tachtigjarige Oorlog tijdens het Haarlems beleg (1572-1573) werd dit watertje, tezamen met de Zomervaart (toen nog Rustenburgervaart) verdedigd middels de Rustenburgerschans. Via het Haarlemmermeer en de Fuikvaart kon Haarlem bevoorraad worden. Hier lag nog enige tijd de Haarlemse vloot afgemeerd. Dit duurtde tot de Spanjaarden het gebied veroverden en hun schansen daar neerlegden. Met de val de Rustenburg kreeg Haarlem te kampen met een tekort aan voedsel en munitie en werd de stad gedwongen na zeven maanden zich over te geven. Na overgave werden duizenden burgers en soldaten geëxecuteerd.

 

Eeuwen later ging de Fuikvaart opnieuw een strategische rol spelen. Onder Generaal Krayenhoff werden de zogenaamde Posten van Krayenhoff opgericht. Met als opvolger de Stelling van Amsterdam. De gebieden direct rondom de linie konden onder water gezet worden (inundatie). Hierbij zouden zogenaamde accessen, toegangswegen en spoorlijnen, boven water blijven, voorzien worden van forten en batterijen. Het gebied rondom de Fuikvaart was echter kwetsbaar doordat onder andere het Haarlemmermeer drooggelegd was, door accessen van de spoorlijn, de oude Haarlemmerweg en de Haarlemmertrekvaart en door de inundatiesluizen in het riviertje de Liede. Ook de loop van dit riviertje beperkte de inundatiemogelijkheden. Dit is de reden waarom er rondom de Fuikvaart zoveel fortificaties zijn: Fort aan de Liede, Fort de Liebrug en Fort Penningsveer vormen tezamen de Positie aan de Liede. Verder zou er nog een Fort aan de Fuikvaart komen, maar die is er uiteindelijk niet gekomen. Wel ligt er in de Fuikvaart een zogenaamde Damsluis.

Tegenwoordig is de Fuikvaart een onderdeel van het Reinaldapark, nadat ze decennia langs de vuilnisbelt gestroomd heeft. Toch is er nog steeds een links met de oorlog: In het park is een monument geplaatst ter nagedachtenis aan degene die gesneuveld zijn in de Tweede Wereldoorlog.