Hoe twee huizen het traject van een kanaal kon bepalen.

Als je op een luchtfoto kijkt naar de loop van het Noordzeekanaal, dan zie je dat er een onlogische knik in zit. Het idee van een kanaal is schepen zo snel mogelijk van punt A naar punt B te krijgen. Waarom zit die rare knik daar? Die knik heeft alles te maken met Beeckstijn en Waterland, twee buitenplaatsen.

Beeckestijn is in de 16e eeuw een hofstede. Toentertijd was het een versterkt landhuis vlakbij het Wijkermeer (foto 4) dat in bezit kwam van de familie Beeckestijn, vandaar de naam. De naam Waterland wordt al in de 13e eeuw genoemd, maar pas vanaf 1717 wordt er geschreven over deze hofstede.
In de loop van de tijd worden beide huizen uitgebreid door toedoen van de families Corver, Trip en met name Boreel tot een buitenplaats in de 18e eeuw, als zomerverblijf van Amsterdamse regenten. Zowel Waterland als Beeckestijn zijn dan in het bezit van deze familie(s).

In 1865 begint men met de aanleg van het Noordzeekanaal, met als doel Amsterdam beter bereikbaar te maken voor de Noordzee. Dit zorgde ervoor dat de schepen niet meer om Den-Helder via de Zuiderzee naar Amsterdam hoefden te varen. Het Noordhollandsch Kanaal was daar eerder voor aangelegd, maar voldeed al snel niet meer. Om het Noordzeekanaal aan te leggen was het afgraven van de duinen bij Velsen nodig.

Op de linkerafbeelding zie je een deel van een Noordzeekanaal gegraven dat vervolgens overgaat in het Wijkermeer. Op de andere twee afbeeldingen zie je het officiële tracé. Wat hebben Beeckestijn en Waterland nu te maken met de knik in het Noordzeekanaal?

Het probleem was dat het kanaal dwars door het landgoederen zou gaan (foto 8). De familie Boreel die op Beeckestijn en Waterland wonen zijn daar niet enthousiast en steken daar een stokje voor. Gezien het feit dat deze familie ondertussen in de adelstand verheven is, Jhr. Willem Boreel lid was van Provinciale Staten, voorzitter was van de Tweede Kamer én Commissaris van de Koning in Noord-Holland werd, is het niet heel moeilijk te begrijpen dat het plan gewijzigd werd.